Bernard Demeulenaere, adjunct-hoofdverpleegkundige van de spoeddienst in het Brugse Sint-Lucasziekenhuis, zag al meermaals wat de gevolgen kunnen zijn van fietsen zonder helm. Hij roept alle leden van OKRA-SPORT+ dan ook op om vaker een helm te dragen, zeker als ze in groep fietsen. “Zonder hun hoofd te beschermen, lopen ouderen immers een groter risico op ernstige letsels.”

Voor verpleger Bernard is er geen twijfel: senioren die in groep fietsen, dragen maar best een helm. “Met het ouder worden, verkleinen de hersenen en vergroot de afstand met de schedel. Hierdoor kunnen bij een val bepaalde bloedvaten makkelijker scheuren en voor bloedingen zorgen. Dat heel wat senioren bloedverdunners nemen, doet enkel maar de kans op een bloeding toenemen. Wat ook in hun nadeel speelt, is dat met de leeftijd de reactiesnelheid gaat vertragen en je zo moeilijker een val kan vermijden.”

Bovendien zorgt in groep fietsen voor een bijkomend gevaar. “Het is niet zo eenvoudig om samen te fietsen”, geeft Bernard aan. “Je rijdt dicht bij elkaar, dus je moet goed geconcentreerd zijn. Je kijkt dan ook beter niet te veel rond je. Als er vijf of tien meter voor je in de remmen wordt gegaan voor een of ander obstakel, dan zie je dat soms te laat als je ergens in het midden van de groep zit. Ik fiets ook af en toe met mijn wielerclub en daar is het principe: als je geen helm aan hebt, ben je niet verzekerd. Een maatregel die zijn effect niet mist, want iedereen draagt een helm.”

Helm helpt

Bernard zou het liefst zien dat de fietshelm verplicht wordt bij georganiseerde groepsritten. Hij kan het belang van een fietshelm niet genoeg benadrukken. “Een ongeval is snel gebeurd, terwijl je de gevolgen voor de rest van je leven kan meedragen. Een fietshelm kan voorkomen dat je een hersenbloeding oploopt. Dat is toch al heel wat: zo’n bloeding kan namelijk leiden tot al dan niet blijvende spraakstoornissen, verlammingsverschijnselen of zelfs tot een overlijden.”

Toch heeft Bernard begrip voor argumenten tegen een verplichting, die ook aan de basis liggen van het standpunt dat OKRA-SPORT+ inneemt. “Ik neem OKRA-SPORT+ niet kwalijk dat het niet achter een verplichting staat. De helmdracht aanmoedigen is ook al een stap vooruit. Bij deze wil ik dan ook een oproep doen aan alle OKRA-SPORT+leden om een helm te dragen wanneer ze in groep fietsen. Zonder hun hoofd te beschermen, lopen zij als oudere immers een groter risico op ernstige letsels. De eerste stap is misschien moeilijk, maar na verloop van tijd word je zo’n helm gewoon en wordt het vanzelfsprekend om er een op te zetten. Als een aantal mensen binnen een groep een helm begint te dragen, kan er ook een soort van kettingreactie ontstaan, geloof ik.”

(lees verder onder de quote)

Een ongeval is snel gebeurd, terwijl je de gevolgen voor de rest van je leven kan meedragen.

Wat vinden OKRA-leden over het dragen van een fietshelm?

“OKRA onderzoekt” stelde de vraag aan heel wat leden. De antwoorden vind je hieronder.

Het dragen van een fietshelm zou:

  • … altijd verplicht moeten zijn (dus ook bij OKRA-activiteiten): 50 procent
  • … bij een elektrische fiets altijd verplicht moeten zijn (dus ook tijdens OKRA-activiteiten): 24 procent
  • … tijdens OKRA-activiteiten verplicht moeten zijn: 8 procent
  • … tijdens OKRA-activiteiten met een elektrische fiets verplicht moeten zijn: 4 procent
  • … nooit verplicht moeten zijn: 14 procent

OKRA-SPORT+ voor helmdracht, niet voor helmplicht

Vanuit OKRA-SPORT+ zijn we geen voorstander van de helmplicht. Waarom? Omdat een verplichte invoering van de fietshelm ervoor zorgt dat mensen hun fiets vaker op stal laten. In de landen die de fietshelm verplicht hebben gemaakt, zoals Australië en Nieuw-Zeeland, zie je een vermindering of een stagnatie van het aantal fietsers. En dat willen we uiteraard vermijden. We willen juist meer mensen in beweging krijgen. Bijkomend leert onderzoek dat hoe meer fietsers er zijn, hoe veiliger het wordt voor fietsers. Wanneer er meer fietsers in het straatbeeld verschijnen worden automobilisten gewoon aan de aanwezigheid van fietsers. Hierdoor rijden ze meer alert of passen ze makkelijker hun snelheid aan. Bovendien is op plekken waar veel gefietst wordt, de kans veel groter dat een automobilist vroeg of laat ook zelf fietser is, waardoor hij of zij het gedrag van fietsers beter kan inschatten.

Zet dus een helm op, bescherm jezelf en geef het goede voorbeeld!

 

Helmplicht? Niet in België.

De fietshelm is niet verplicht in België voor de gewone fiets en elektrische fietsen met ondersteuning tot 25 km/u. Voor elektrische fietsen waarvan de ondersteuning niet uitvalt bij 25 km/u, maar bij 45km/u (de zgn. ‘speed pedelecs’), is er wel een helmplicht. De fietshelm voor ‘speed pedelecs’ moet zijn goedgekeurd conform EN1078 met bijkomende voorwaarde dat de slapen en het achterhoofd beschermd moeten zijn. Indien aan deze norm is voldaan, wordt dat in de helm aangegeven (CE-markering).

Helmdracht? Aan te raden.

Val je tijdens het fietsen op je hoofd en je draagt een helm dan is de kans op een ernstig hoofdletsel uiteraard minder groot. Jaarlijks worden ongeveer 67 000 slachtoffers van een fietsongeval behandeld op een spoeddienst, worden er 8 000 fietsers opgenomen in een ziekenhuis en overlijden er 95 als gevolg van een fietsongeval. Van de in het ziekenhuis opgenomen fietsers met ernstig letsel wordt bij 32% een hoofd- of hersenletsel geconstateerd. De oorzaak van de ongevallen neem je er niet mee weg maar je kunt niet blind zijn voor het feit dat het dragen van de fietshelm de kans op een hoofdletsel met 42% en op een hersenletsel met 53% verminderd. Voor je eigen veiligheid en deze van je fietsers raden we het dragen van een fietshelm dus sterk aan.

Keuze

Let bij de keuze voor je fietshelm op de veiligheid, Ga zeker na of je het CE-label van de Europese Unie terugvindt, het correcte label is EN 1078 voor volwassenen. Zorg ook dat je helm recht op je hoofd zit. Doe de test en schud na het aantrekken van de riempjes, met je hoofd. De helm mag dan niet meer bewegen en mag je bewegingen niet hinderen.